Kwalifikacje a kompetencje

W związku z potrzebą rozróżnienia kwalifikacji i kompetencji przekazujemy stosowne wyjaśnienia:

Kwalifikacja to efekty procesu uczenia się (w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji społecznych) realizowanego zgodnie
z ustalonymi dla danej kwalifikacji wymaganiami, sprawdzone w walidacji oraz formalnie potwierdzone przez instytucję uprawnioną do certyfikowania. Formalne potwierdzenie polega na wydaniu odpowiedniego dokumentu (dyplomu, świadectwa, certyfikatu, itp.) przez uprawnioną instytucję, po dokonaniu oceny efektów uczenia się i stwierdzeniu, że efekty te odpowiadają wymaganiom dla danej kwalifikacji (po walidacji).

Kwalifikacje należy rozumieć więc jako formalny wynik oceny i walidacji, który uzyskuje się w sytuacji, kiedy właściwy organ uznaje, że dana osoba osiągnęła efekty uczenia się spełniające określone standardy.

Kompetencja to wyodrębniony zestaw efektów uczenia się/kształcenia. Opis kompetencji zawiera jasno określone warunki, które powinien spełniać uczestnik projektu ubiegający się o nabycie kompetencji, tj. wyczerpującą informację o efektach uczenia się dla danej kompetencji oraz kryteria i metody ich weryfikacji.

Kompetencje społeczne są zbiorem pozytywnych umiejętności niezbędnych do bezkonfliktowego przebywania z innymi i konstruktywnego funkcjonowania w grupach włączając w to wyrażanie respektu i docenianie innych osób, dobre komunikowanie się z nimi
a także otwartość na przedstawianie pomysłów, idei przez innych ludzi. Kompetencje społeczne odnoszą się także do postaw i zachowań odpowiednich do kontekstu, które są współbrzmiące z normami społecznymi. Rozwój kompetencji społecznych przebiega w wyniku socjalizacji jednostki w środowisku rodzinnym i rówieśniczym (szkolnym) i gromadzenia doświadczeń. W ten sposób zgromadzone kompetencje umożliwiają mu radzenie sobie w różnych sytuacjach życiowych. Szkoła powinna rozwijać kompetencje społeczne uczniów i wyposażać ich w pełny zakres zachowań, które im umożliwiać będą właściwe uczestnictwo w sytuacjach społecznych. Katalog ww. kompetencji i umiejętności społecznych jest zgodny z klasyfikacją ESCO (kategoria “Interakcje społeczne” w ramach “Umiejętności i kompetencje przekrojowe”) i obejmuje 15 następujących kompetencji społecznych:

  1. Doradzać innym
  2. Pracować w zespole
  3. Posługiwać się mową ciała
  4. Instruować inne osoby
  5. Przewodzić innym osobom
  6. Posiadać kompetencje międzykulturowe
  7. Wypracowywać kompromis
  8. Motywować innych
  9. Wspierać współpracowników
  10. Stosować techniki zadawania pytań
  11. Przekazywać informacje o faktach
  12. Zwracać się do słuchaczy
  13. Przyjmować konstruktywną krytykę
  14. Wchodzić w interakcję z innymi osobami
  15. Przekonywać inne osoby